| Notes: |
| -Décès | Hij werd 46 jaar oud |
| | | | -Relation | Pieter werd geboren ca. 1535 en huwde vóór 1566 met Lysbette, dochter van Boudewijn vander Bauwede. Zij erfde heel wat goed te Potegem en het jonge koppel ging zich daar vestigen. Hun hoeve was gelegen op de hoek van de Galgestraat en de Bessemstraat tegenover de vierschaar van de heerlijkheid Potegem (zuidoosten van Waregem).
Potegem was de belangrijkste heerlijkheid van Waregem Oudenaards omdat deze heerlijkheid werd uitgekozen als vertegenwoordiger van het centrale gezag. De heer van Potegem was dus een mini-dorpsheer. In die functie had hij bepaalde macht in alle heerlijkheden in Waregem Oudenaards, het zuidelijke derde van Waregem. Het deel - splete of straete - van Waregem dat bij de kasseIrij Oudenaarde behoorde werd dan ook meestal als de wijk Potegem of kortweg Potegem aangeduid. De heerlijkheid Potegem bezat een kasteel in de huidige Holstraat en een watermolen op de Gaverbeek in de huidige Keukeldam.
In 1613 werden de heerlijkheden Potegem, Eertbrugge, Leeuwergem en ’t Nieuw Heerschip gekocht door een Jan de Smet, een rijke boerenzoon van Sint-Eloois-Vijve. Zijn enige dochter zal in 1636 huwen met Pieter Vanden Berghe, zoon van Pieter (° Kortrijk 1554, + Antwerpen 1639) en Margriete de Smet (° Sint-Baafs-Vijve, + Antwerpen 1627). Zowel Jan de Smet als Pieter vanden Berghe senior hadden kapitalen verdiend als agent van de firma della Faille. Jan della Faille, stichter van de firma, was afkomstig van Wevelgem en had heel wat Westvlamingen in dienst als buitenlandse agenten. Jan Borne, oom en voogd van Margriete de Smet, was de rechterhand van Jan della Faille.
Heel wat Waregemnaars waren verwanten van de nieuwe heer. De clan de Smet - vooral dan de aanverwante tak van Gillis de Coninck - bestuurde op het einde van de 16de eeuw nagenoeg alle heerlijkheden te Waregem. Daardoor was na verloop van tijd niet meer duidelijk namens welke heerlijkheid de baljuw handelde. Zo usurpeerde, een mooi woord voor stelen, de heer van Potegem heel wat rechten van de baron van Ingelmunster, de eigenlijke dorpsheer van Waregem. Slechts met vele processen over een periode van anderhalve eeuw slaagde de baron erin zijn rechten te bevestigen. Nog in 1890 poogde burgemeester Jules Storme het wapenschild van Potegem als schild voor de gemeente Waregem te laten aanvaarden. De Raad van Adel kwam er echter spoedig achter dat de heren van Potegem nooit dorpsheer van Waregem geweest waren.
Het bezit van Pieter (zie kaart) kunnen we vrij precies schatten gezien de belastingen van 1572 wel bewaard zijn voor Waregem Oudenaards. In de straete van Potegem bezat Pieter 33 ha. Het erfdeel van Pieter was echter gelegen op Eertbrugge in Waregem Kortrijks. We kunnen dus stellen dat hij zowat een kleine 50 ha. grond bezat. Hij behoorde dus tot de gegoede klasse. In slechte tijden had dit ook zijn nadelen. De rondtrekkende legers zagen wel waar wat te profiteren viel. Tussen 1/10/1578 en 16/3/1579 werd Waregem bezocht door 13 (!) groepen soldaten. Onder hen de Zwarte Ruiters van hertog Jan Casimir "die afghenomen hebben bij fortse ende met schone worden ... havere linwaet hoenders vleesch ende al dat hemlieden te sine stont". Pieter ondertekende het schaderapport als schepen van de heerlijkheid Potegem.
Pieter overleed vóór 1/10/1581 en liet 7 wezen na. Waarschijnlijk heeft enkel één zoon de oorlogstijd overleefd want CareI erfde nagenoeg alle bezittingen. CareI bleef te Potegem wonen en was er eveneens schepen tot 1646.
In die functie behoorde hij tot de clan van de heer van Potegem. Zijn kozijn Pieter [65], onze stamvader, was schepen van St-Eloois-Vijve onder baljuw François de Cabootere, de rechterhand van de baron van Ingelmunster in de regio. De familierelaties waren ongetwijfeld sterk verstoord door de vete tussen de baron en de heer van Potegem.
Carel huwde vóór juni 1591 want op die datum betaalde hij een luxetaks "op de fluweelen bord ligghende op tlyveken zijnder huusvrauwe". De afstammelingen van Carel bleven nog drie generaties te Potegem wonen. maar in 1696 is deze tak, net zoals deze van zijn oom Joos, verdwenen uit Waregem. In 1696 woonde niet één gezinshoofd met de naam Benoit in de bakermat. De afstammelingen van Pieter hebben wij niet meer bestudeerd maar de namen die wij terloops noteerden worden hier toch opgenomen ten behoeve van verder onderzoek.
Bronnen:
R.A.K., Wezerij, reg. 64. Losse staten. R.A.K., Wezerij, Legger 1585-1588 fO 98.
R.A.K., Wezerij, Voogdijboek 222, Waregem fO 1 vO en Caneghem fO 2. R.A.K., Buitenpoorters, Waregem.
R.A.K., Acten en Contracten, aO 1574/75 fO 71 vO. R.A.K., Fonds de Plotho, nr. 435 fO 206 rO. R.A.K., Scabinale, reeks 1 nr. 54.
R.A.K., Parochieregisters, Waregem.
R.A.R., K.A.O., nr. 1613.
R.A.R., K.A.O., nr 491.
S.A.O., staten van Goederen, reg. 33 fO 69v. Minuten, 24/9/1585. S.A.O., staten van Goederen, reg. 34. Minuten, 16/11/1593. S.A.O., staten van Goederen, reg. 29 fO 35r. Minuten, 2/10/1573 S.A.G., XXste penningkohieren" reeks 28. Potegem.
Archief de Gaverstreke, Fiches van de kerkrekeningen.
Archief de Gaverstreke, Fiches Potegem. |
|